Polonya'da Tekstil

Geleneksel bir tekstil ve hazır giyim üreticisi ve ihracatçısı olan Polonya’nın bu konumu AB üyeliği sonrasında değişmiş ve Polonya 2007 yılından itibaren net ithalatçı ülke konumuna geçmiştir. Bu durum, Polonya’nın AB üyeliği ile dış ticaret rejimini serbestleştirmesi sonucu Uzak Doğu’dan gerçekleşen ucuz ithalatta artışın yanı sıra, AB ülkelerinden hazır giyim mağaza zincirlerinin pazardaki güçlü konumlarıyla da açıklanabilmektedir.

Nitekim, Polonya’nın ihracat performansı AB’ne üyelik öncesi ve sonrasında önemli bir değişiklik göstermemiş olmakla birlikte, ithalat AB üyeliği sonrası yıllarda hızla artmıştır. Tekstil ve hammaddeleri sektörü Uzak Doğu’dan, özellikle de Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan’dan ucuz ürün ithalatı, hazırgiyim sektörü ise Uzakdoğu’dan yapılan ithalatın yanı sıra Batı Avrupalı mağaza zincirleri ile rekabette güçlük çekilmesi nedenleriyle yıllar itibariyle küçülmektedir. Polonyalı firmalar, mikro ve çevre dostu teknolojilerle veya şirket birleşmeleriyle yeniden yapılanmaya gayret etmektedir.

Polonya Tekstil-Konfeksiyon Sanayii’nin belli başlı üretim merkezleri Lodz, Bialystok, Torun, Czestochowa, Bielsko-Biala, Jelenia Gora şehirleridir. Tekstil ve konfeksiyon sektörlerinde işletme başına ortalama 20 ve daha az sayıda eleman çalıştıran KOBİ işletmeler yoğunluktadır. Polonyalı hazır giyim üreticisi firmaların önemli bir bölümü Batı Avrupa’nın uluslararası hazır giyim markaları için fason üretim yapmaktadırlar. Üretici firmaların bir bölümü, kendi markalarının yanı sıra ithal ürünlerin de distribütörlüğünü yapmak suretiyle ayakta kalmaya çalışmaktadırlar.

Tekstil ve hazırgiyim tüketimi AB üyeliğini izleyen yıllarda istikrarlı bir seyir izleyerek küresel krizin etkilediği 2009 yılı dışında sürekli artış gösterse de, diğer harcama kalemlerindeki hızlı artış nedeniyle aynı dönemde hazırgiyim tüketiminin toplam ulusal tüketim içindeki payında düşüş meydana gelmiştir.

Polonya hazırgiyim perakende sektöründe zincir mağazaları ve outlet mağazaların payı son yıllarda artış gösterirken, bağımsız mağazalar ve ufak ölçekli marketlerin hazırgiyim perakende sektöründeki payı ise gerilemektedir. Son dönemin pazarlama trendi internet ve posta yoluyla (mail order) satışların hazırgiyim perakende pazarındaki payı ise yükselmiş bulunmaktadır. Son dönemde büyük perakende gruplarının hazırgiyim pazarındaki paylarını artırmaları sonucu en büyük 5 giyim perakende grubunun toplam pazardaki payları ciddi oranda yükselmiştir.

AB üyeliği ve Uluslararası Anlaşmalardan doğan gümrük vergisi sıfırlanması/indirimlerinin getirdiği uluslararası rekabet baskısı, yeni yatırımların olmaması ve gerekli modernizasyonun yapılmaması neticesinde tekstil, konfeksiyon ve deri sektörlerinin GSMH, imalat sanayii ve istihdam gibi göstergelerdeki payının süregelen gerileme trendi devam etmektedir. Yerli tekstil üreticileri, diğer ülkeler kaynaklı ithalatın yanısıra başta Tayvan,G.Kore ve Vietnam olmak üzere Uzak Doğu menşeli bir çok ülke kaynaklı ithalatın rekabetine de karşı koyma durumundadır. Tekstil–konfeksiyon ve deri sektörlerinde, düşen verimlilik ve rekabet edilebilirliği telafi etmek için yeniden yapılandırma çalışmaları devam etmektedir.

Tekstil ve konfeksiyon sektörlerindeki Polonyalı firmalar, mikro ve çevre dostu teknolojilerle veya şirket birleşmeleriyle yeniden yapılanmaya gayret etmektedir. Bununla beraber, çok sayıda Polonyalı hazır giyim üreticisi firma Batı Avrupa’nın uluslararası hazır giyim markaları için hariçte işleme (fason) ile iştigal etmeye devam etmektedir. Pazara yakınlık, kalite, tüketici güvenliği ve çevre standartlarına uyum Polonyalı firmalar için avantaj sağlamaktadır.

Polonya’nın başlıca hazır giyim firmaları civar ve komşu ülkelerde çok sayıda mağaza açmıştır. Ancak, Polonyalı firmalar, küresel kriz ve son AB krizi ile birlikte civar ülkelerdeki genişlemelerini durdurdukları gibi, mağaza sayılarını da azaltmaktadırlar. Üretici firmaların bir bölümü, kendi markalarının yanı sıra ithal ürünlerin de distribütörlüğünü yapmak suretiyle ayakta kalmaya çalışmaktadırlar.

Birim işgücü maliyetleri incelendiğinde Polonya, Slovenya’dan sonraki en düşük ücret seviyesinin yeraldığı Orta-Avrupa ülkesidir. Polonya kendisi için gerek istihdam, gerekse ihracat bağlamında öncelikli anlam taşıyan tekstil- konfeksiyon sektöründe, ucuz iş gücünü ve AB ülkelerine hızlı ulaşım avantajını kullanarak geçtiğimiz yıllarda önemli mesafeler kaydetmiştir. Özellikle Almanya pazarına gerçekleştirilen ihracata (önemli bölümü dahilde işleme rejimi çerçevesinde gerçekleştirilmiştir) ilaveten, yerel avantajları değerlendiren uluslararası firmaların doğrudan yatırımları neticesinde, Polonya, belirli kategorilerde Batı Avrupa pazarı açısından adeta bir üretim üssü haline gelmeye başlamıştır. Diğer taraftan, hızla artan gelir seviyesi ile 38 milyonluk iç pazarı, rakip ülkeler açısından devamlı surette cazibe unsuru oluştururken, sözkonusu pazar büyüyen yerli üretim gücü ve ithalat tehdidi dikkate alındığında rekabetin giderek yoğunlaştığı bir piyasa haline gelmeye başlamıştır.

Özet

:

Geleneksel bir tekstil ve hazır giyim üreticisi ve ihracatçısı olan Polonya’nın bu konumu AB üyeliği sonrasında değişmiş ve Polonya 2007 yılından itibaren net ithalatçı ülke konumuna geçmiştir. Bu durum, Polonya’nın AB üyeliği ile dış ticaret rejimini serbestleştirmesi sonucu Uzak Doğu’dan gerçekleşen ucuz ithalatta artışın yanı sıra, AB ülkelerinden hazır giyim mağaza zincirlerinin pazardaki güçlü konumlarıyla da açıklanabilmektedir.

KATEGORİLER